ΣΤΟΧΟΙ

O κύριος στόχος του Εργαστηρίου Αρχαίου DNA είναι η εμβάθυνση και κατανόηση της εξελικτικής ιστορίας των οργανισμών στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο, εξυπηρετώντας τις ερευνητικές ανάγκες στα γνωστικά αντικείμενα της αρχαιολογίας, της ζωοαρχαιολογίας και της παλαιοντολογίας. Για το σκοπό αυτό, εφαρμόζουμε και αναπτύσσουμε σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης αρχαίου DNA (aDNA), προσεγγίσεις πολλαπλών ισοτόπων, δεδομένων και υπολογιστικών μεθόδων, ώστε να διερευνήσουμε θέματα πληθυσμιακής γενετικής και φυλογεωγραφίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΡΧΑΙΟΥ DNA

Το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) αποτελεί κορυφαίο ελληνικό ερευνητικό ίδρυμα με συνεχή και μακρά εμπειρία στη γονιδιωματική ανάλυση και με συμμετοχή στην αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος διαφόρων οργανισμών-μοντέλων. Αξιοποιώντας την εμπειρία αυτή και εκτιμώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες ανάλυσης DNA για την απάντηση ερωτημάτων της σύγχρονης αρχαιολογικής έρευνας, το ΙΜΒΒ δημιούργησε ένα νέο, υψηλών προδιαγραφών, ερευνητικό εργαστήριο για την ανάλυση DNA από αρχαιολογικά βιολογικά ευρήματα.

Το Εργαστήριο Αρχαίου DNA ιδρύθηκε το 2016 σε εγκαταστάσεις του ΙΤΕ με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία αμέσως αναγνώρισε την προοπτική και τη σημασία του εργαστηρίου για την ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας, την υποστήριξη της αρχαιολογικής έρευνας και την ανάπτυξη διεπιστημονικών ερευνητικών συνεργασιών ανάμεσα στις ανθρωπιστικές και τις θετικές επιστήμες. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του εργαστηρίου χρηματοδοτούνται από την συμμετοχή του σε ανταγωνιστικά εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και υποστηρίζονται από μία σειρά στρατηγικών συνεργασιών με υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Οι σύγχρονες μέθοδοι μαζικής αλληλούχησης του DNA επέφεραν μια νέα, επαναστατική, μεθοδολογική προσέγγιση στα ερωτήματα της αρχαιολογικής έρευνας, όπως η καταγωγή και μετακινήσεις πληθυσμών, οι συγγενικές σχέσεις, οι διατροφικές συνήθειες, η εξημέρωση ζώων, οι ασθένειες κτλ. Η ολική αλληλούχηση του DNA που βρίσκεται παγιδευμένο στα αρχαιολογικά ευρήματα (οστά ανθρώπων, ζώων, υπολείμματα τροφών, κλπ.), ανοίγει ένα νέο παράθυρο στο παρελθόν για τους ερευνητές αρχαιολόγους, ανθρωπολόγους και εξελικτικούς βιολόγους, καθώς καθιστά δυνατή την αξιοποίηση του βιοαρχαιολογικού πλούτου της Ελλάδας και απαντά σε ερευνητικά ερωτήματα που ήταν αδύνατο να απαντηθούν με τις προϋπάρχουσες μεθόδους.

Το Εργαστήριο Αρχαίου DNA συμμορφώνεται πλήρως στις αυστηρές απαιτήσεις που διέπουν τα εγκληματολογικά εργαστήρια (κατάλληλη διαμόρφωση χώρων, τήρηση αυστηρών πρακτικών πρόσβασης, καθαριότητας και χειρισμού δειγμάτων και ανάπτυξης πρωτοκόλλων), έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία των αναλύσεων. Είναι το πρώτο και μοναδικό εργαστήριο αρχαιογενετικής στην Ελλάδα και ένα από τα πλέον σύγχρονα εργαστήρια της Ευρώπης στον τομέα του, ενώ αποτελεί εθνική υποδομή στα πλαίσια του προγράμματος Hellas-CH (Πολιτιστική Κληρονομιά) του Εθνικού Οδικού Χάρτη Ερευνητικών Υποδομών.

Η λειτουργία του Εργαστηρίου Αρχαίου DNA στο ΙΤΕ, συμπληρώνει τις άλλες ερευνητικές και τεχνολογικές υποδομές του Ιδρύματος για τη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος και καθιστά το ΙΤΕ ένα από τα μεγαλύτερα και αρτιότερα κέντρα του κόσμου σε αυτόν τον τομέα.